TÃœRKÄ°YE'DE UNESCO DÃœNYA MÄ°RASLARI

Jul 5, 2015 - 5:54pm

Türkiye’de Unesco Tarafından Korunan Eserler
Unesco Dünya Mirasları, yer yüzünün doÄŸal ve kültür miraslarının belirlenmesi, korunması ve gelecek çaÄŸlara taşınmasını amaçlayan evrensel bir anlaÅŸma ve çalışmanın ürünüdür. Unesco Dünya Mirasları, biz dünyalılara aittir ve gelecek nesil dünyalılara aktarılabilmesi için çalışılmaktadır. Türkiye ve tüm dünyada belirlenen Dünya Mirasları, korunması için yerel sorumluları, tanınması için de tüm dünyayı harekete geçirdiÄŸi için çok önemlidir. 1972’den beri belirlenmeye devam eden listede Mayıs 2015 itibariyle Türkiye’den 13 tane kültürel ve doÄŸal dünya mirası bulunmayken 4 Temmuz 2015’te Diyarbakır Surları ile Hevsel Bahçeleri de listeye alınan 14‘üncü kayıt oldu.

Türkiye toprakları, tarihi ve kültürel ve coÄŸrafi potansiyeli ile bu listede daha fazla dünya mirasıyla yer almayı hak ediyor, Unesco Kültür Mirasları listesinde daha çok eserle yer almak için kültürel deÄŸerlerimizi korumayı, açığa çıkarmayı daha fazla öÄŸrenmemiz ve bunun üzerine çalışmamız gerekiyor. Listenin mevcut hali de bize gezilecek keÅŸfedilecek birçok nokta gösteriyor; Bakalım:

1. Göreme Milli Parkı ve Kapadokya TaÅŸ Yapıları
Kapadokya, dünyada eÅŸi benzeri olmayan bir kültürel ve doÄŸal deÄŸerimiz. DoÄŸanın mucizesiyle, insanlığın 4. yüzyıla kadar uzanan kültürel yansımalarının benzersiz ÅŸekilde gözlenebildiÄŸi bir yer Kapadokya. Türkiye’deki Unesco dünya mirasların arasında en çok ziyaret edilen noktalardan biri olan, hem tarihi hem de doÄŸal dünya mirası kabul edilen bölgeyle ilgili pek detaylı Kapadokya gezi notlarımız için tık tık; Kapadokya Gezi Rehberi. Ayrıca spesifik Göreme Açık Hava Müzesi notlarımız ve gezi bilgileri için görsele tık;

2. DivriÄŸi Camii ve Hastanesi
Ä°slami mimarinin en önemli eserlerinden biri Sivas’ta bulunan DivriÄŸi Camii ve Hastanesi. 11. yüzyılda Selçuklular tarafından camiyi bu kadar özel kılan, kapılarındaki heykel iÅŸlemeleri. Anadolu topraklarının aslında ne kadar verimli eserlere de sahip olduÄŸunu hatırlatırcasına.

3. Ä°stanbul Tarihi Bölgeleri
2000 yıldan fazla süre boyunca dünyanın politik, dini ve ticaret merkezlerinden olan ÅŸehrimizde, bu ağır mirasa ne kadar sahip çıkabildiÄŸimiz meçhul. DoÄŸu Roma’nın baÅŸkentliÄŸinden, Osmanlı’nın baÅŸkentliÄŸine uzanan Ä°stanbul’da dünyanın ilk ve uzun süre en büyük katedrali Ayasofya’dan, Osmanlı’nın en önemli eserlerinden Süleymaniye Camii’ne, Hipodrom’dan tarihi Zeyrek bölgesine saymakla bitmeyecek, gezmekle aşınmayacak yapı bulunmakta. Bu dünya mirasına aşırı nüfusun ve tartışmalı yönetimin de etkisiyle yeterli saygıyı gösteremediÄŸimiz kesin.

4. Hitit BaÅŸkenti HattuÅŸaÅŸ
M.Ö 13. ve 17. yüzyıl arasında Hitit Ä°mparatorluÄŸu’nun baÅŸkenti olan bölge Çorum’da bulunmaktadır. Aklımızın alamayacağı kadar eski dönemlerdeki hayata dair önemli kalıntılara sahiptir. Aslanlı Kapı ve birçok hiyeroglif günümüze ulaÅŸan en önemli kalıntılardandır.

5. Nemrut Dağı
Batı Toroslarda Adıyaman’da bulunan Nemrut Dağı, M.Ö 62 yılında yapılmış tanrı heykelleri ile Unesco dünya mirasları listesine girmiÅŸtir. Büyük Ä°skender’den kopan Antiochus’un imparatorluÄŸunda yapılan kralın anıt mezarı ve tanrı heykelleri, kral ile tanrı arasındaki benzeÅŸen, yer yer bir birine dönüÅŸen iliÅŸkide önemli bir evrensel kalıntıdır.

6. Hierapolis-Pamukkale
Pamukkale’nin sürreal doÄŸası ve tarihi konusunda kısıtlı bilgiye sahip olunan antik ÅŸehir Hierapolis Denizli’de bulunuyor. Kentin M.Ö 2. yüzyılda Pergamon Krallığı tarafından kurulduÄŸu düÅŸünülmekte. Åžehir, hem kültürel hem de doÄŸal miras olarak Unesco Dünya Mirasları listesinde yer almakta. Ege’nin gizli seyahat cennetlerinden.

7. Ksantos ve Letoon Antik Kentleri
Antalya-MuÄŸla sınırında bulunan bölgenin, Likya’nın baÅŸkenti olması sebebiyle tarihi deÄŸeri çok büyüktür. Ksantos, Likya’nın idari merkezi, Letoon ise dini merkezi konumunda idi. Hem Likya medeniyetinin diÄŸer yapılarının temeli olması, hem de Antik dünyanın 7 harikası‘ndan Halikarnas Mozolesi’ne ilham veren Nereid Anıtı burada yapılması tarihi açıdan önemlidir. Ünlü Nereid Anıtı dünyanın birçok mirasının başına gelen bir kader olarak Londra‘daki British Museum’da sergilenmektedir.

8. Safranbolu Åžehri
Tarihten günümüze en iyi ÅŸekilde ulaÅŸan Osmanlı ÅŸehri Safranbolu, Karabük’te bulunuyor. 13. yüzyılda kurulan ÅŸehir, Osmanlı’nın birçok ÅŸehrine örnek olmuÅŸ ve günümüzde Osmanlı ÅŸehirleri ve kent mimarisi hakkında fikir edinebilmek için en iyi nokta.

9. Truva Antik Kenti
Çanakkale’de bulunan Truva Antik Kenti, hikayesiyle dünyanın en ünlü arkeolojik noktalarından biridir. Tarihi 4000 yıl öncesine dayanmaktadır. Homeros’un Truva Savaşı’nı anlattığı Ä°lyada destanı sayesinde, sayısız sanat eserine konu olmuÅŸtur. Tarihi deÄŸeri büyük olsa da kalıntıların turistik ziyaret açısından tatmin edici olduÄŸunu söylemek güç.


10. Selimiye Camii ve Külliyesi
Osmanlı’nın eski baÅŸkenti Edirne’de bulunan, Mimar Sinan’ın ustalık eseri Selimiye Camii, Osmanlı’nın en etkileyici yapılarından biridir. Mimari teknik ve estetik olarak Mimar Sinan’ın kendisi tarafından da en önemli eseri kabul edilmiÅŸtir.

11. Çatalhöyük Neolitik Kenti
Tarihi M.Ö 7400 ve 6200 yılları arasına dayanan yerleÅŸim bölgesi, dünyadaki insan tarihi önemli bir evrensel deÄŸer taşımaktadır. Tarım toplumuna geçen insanlığın en bütünleÅŸik kaltıntılarından biridir. Çatılardan birbirine geçen sokaksız kent yapısı ve yeni yeni geliÅŸen sanat formları ile insanlık tarihini anlamak için en önemli buluntulardan biridir. Kentte arkeojik çalışmalar yoÄŸun ÅŸekilde devam etmektedir.

12. Bursa ve Cumalıkızık: Osmanlı Ä°mparatorluÄŸu’nun DoÄŸuÅŸu
Osmanlı’nın doÄŸduÄŸu Bursa ve Cumalıkızık Köyü’ndeki 8 farklı yapı erken Osmanlı Ä°mparatorluÄŸu hakkında önemli bilgi vermektedir. Orhangazi Külliyesi baÅŸta olmak üzere camiler, okullar, hamamlar ve tipik bir Osmanlı köyü olan Cumalıkızık bir imparatorluÄŸun doÄŸuÅŸunun merkezi olarak önemli tarihi deÄŸere sahiptir.

13. Bergama Çok Kültürlü Peyzaj Alanı
Helenistik Bergama Krallığının baÅŸkenti olan Pergamon, Helenistik, Roma ve Osmanlı dönemlerine ait önemli eserler barındırmaktadır. Aynı bölgede farklı kültürlerin zaman içinde yerleÅŸimlerinin kalıntılarıyla önemli bir tarihi deÄŸer taşımaktadır.


14. Diyarbakır Surları ve Hevsel Bahçeleri
Çin Seddi’nden sonra Dünya’nın en uzun duvarları olan Diyarbakır Surları tarihi özelliklerini koruyan nadir eserlerimizden olup ÅŸehrin içinde kalır ve kenti Sur Ä°çi, Sur dışı diye ayırır. Hevsel Bahçeleri ise Dicle Nehri kenarlarında, Diyarbakır Kalesi ile nehir vadisi arasında bulunan yaklaşık yedi yüz hektarlık verimli arazidir.

Hevsel Bahçeleri

Liste Unesco’dan güzel haberler geldikçe güncellenecektir. Çok sayıda eserimiz listeye girmeye aday olup, daha da çok eserimiz aday adaylığı sürecinde beklemektedir. Umarız gerekli iÅŸlemler yapılır ve listedeki yerimiz geniÅŸler. Umarız herhangi bir uluslararası koruma derdi olmaksızın tarihimizi, doÄŸamızı kendi kendimize korumaya ve gelecek nesillere aktarmaya toplumsal olarak daha büyük özen gösteririz.